Waarom doneren voor hersenonderzoek?
In Nederland heeft 1 op de 4 mensen een hersenaandoening. Denk aan de ziekte van Alzheimer, MS of de ziekte van Parkinson, maar ook aan psychische aandoeningen zoals depressie, schizofrenie, autisme of ADHD.
Toch weten we nog maar heel weinig van hoe onze hersenen werken. Pas als we weten hoe het brein functioneert, kunnen we begrijpen wat er bij hersenaandoeningen misgaat. En pas als we dat begrijpen kunnen we hersenaandoeningen behandelen.
Het hersenonderzoek op het Nederlands Herseninstituut is daarom enorm belangrijk.
1 OP DE 4
mensen in Nederland
lijdt aan een
hersenaandoening
Het doel van de Nederlandse Hersenbank
De Nederlandse Hersenbank is in 1985 opgericht door prof. Dick Swaab, befaamd neurobioloog en schrijver, om hersenweefsel te verzamelen voor wetenschappelijk onderzoek naar de ziekte van Alzheimer. Zijn visie was dat als we deze ziekte willen oplossen we in het menselijke brein moeten kijken.
Na bijna veertig jaar richt de Hersenbank zich op veel meer dan alleen de ziekte van Alzheimer. De Hersenbank verzamelt hersenweefsel van zowel gezonde donoren als donoren met een hersenaandoening. Door deze twee groepen met elkaar te vergelijken, ontstaat er inzicht in hoe de hersenen werken en hoe we hersenaandoeningen kunnen afremmen of zelfs kunnen stoppen.
Mijlpaal: de 5000e obductie
Inmiddels zijn er al meer dan 5000 hersenen verzameld door de Hersenbank op het Nederlands Herseninstituut. Op het Herseninstituut werken meer dan 250 hersenwetenschappers aan het brein.
Met de overweldigende collectie van 5000 hersenen heeft de Hersenbank een onschatbare bijdrage geleverd aan hersenonderzoek en het begrip van hersenaandoeningen.
Prof. Dick Swaab: “Ouderdom vormt de grootste risicofactor voor hersenziekten, en veel van deze ziekten sluimeren al geruime tijd voordat ze merkbaar worden. Het bestuderen van het menselijk brein is de sleutel tot het begrijpen van hoe het brein functioneert en wat er misgaat bij hersenaandoeningen.”
Resultaten van de Hersenbank: enkele voorbeelden
- Ziekte van Alzheimer: Er is niet één vorm van dementie maar wel twintig verschillende vormen. Dit heeft gezorgd voor betere behandeling en begrip van patiënten
- De ziekte van Alzheimer is een sluimerende ziekte die al jaren in de hersenen aanwezig is. We weten hierdoor dat we moeten behandelen vóórdat de ziekte zich openbaart
- Uit postmortem onderzoek van de Hersenbank is gebleken dat soms 25% van de diagnoses bij leven niet klopt
- De biologische klok in de hersenen van Alzheimer patiënten is minder actief wat leidt tot slaapstoornissen zelfs voor er symptomen van deze ziekte zijn
- Multiple Sclerose (MS): onderzoekers hebben ontdekt dat bij patiënten met MS al veranderingen aanwezig zijn in het normale hersenweefsel nog voordat de typerende ontstekingen (laesies) zich ontwikkelen. Met deze kennis kunnen stappen gezet worden om het ontstaan van laesies tegen te gaan
- Depressie: Voorheen werd gedacht dat ontstekingen een rol spelen bij depressie, maar uit onderzoek met weefsel van de Nederlandse Hersenbank is juist het tegenovergestelde gebleken, wat nieuwe targets voor medicatie kan opleveren
Ingrid deelt openhartig haar verhaal over hoe haar echtgenoot ziek werd en hoe zij en haar echtgenoot uiteindelijk in contact kwamen met de Nederlandse Hersenbank.
“Het was in die periode dat mijn moeder zei: Er is iets met Ronald, hij moet zich eens na laten kijken.”
Onderzoek naar méér hersenaandoeningen
Op dit moment ondersteunt de NHB al meer dan 1600 onderzoeken, waaronder baanbrekende wetenschappelijke projecten van het Nederlands Herseninstituut.
Maar met de voortschrijdende medische technieken en het groeiende materiaalbestand van de Nederlandse Hersenbank, is er veel meer mogelijk.
We willen nu echt stappen gaan zetten in het begrijpen van het brein. Steun ons met een donatie.
Evgenia Salta (groepsleider aan het Nederlands Herseninstituut)
Met het hersenweefsel van de Nederlandse Hersenbank hebben we iets heel bijzonders ontdekt: Er zijn breinen gevonden die in het weefsel aanwijzingen voor de ziekte van Alzheimer vertonen, zonder dat deze mensen bij leven ziekteverschijnselen lieten zien. Deze mensen lijken dus resistent te zijn voor Alzheimer. Mijn onderzoek gaat nu over de kleine bouwstenen en schakelaars in onze hersencellen die bepalen of iemand kwetsbaar is voor de ziekte. Kunnen we een manier vinden waarop het brein zichzelf kan repareren?
Steun hersenonderzoek: doe nu een donatie
Ambassadeur Prof. Erik Scherder: “Hersenonderzoek aan het Nederlands Herseninstituut is het allerbeste hersenonderzoek van Nederland en misschien wel de wereld. Steun hun onderzoek!”
Met jouw bijdrage doen we o.a. onderzoek naar:
- Het vertragen van de ziekte van Alzheimer
- De erfelijkheid van hersenaandoeningen
- Visuele prothese voor blinden
- Slapeloosheid en dromen
Aan wie doneer je?
Veelgestelde vragen hersenonderzoek en hersenbank
Een hersenobductie is het uitnemen van de hersenen bij een overleden persoon. Bij iedere hersenobductie via de Nederlandse Hersenbank worden de hersenen, hersenvocht en maximaal 50 ml bloed uitgenomen. Hoe dit precies werkt, wordt hier uitgelegd.
Hersendonatie en orgaandonatie zijn twee verschillende zaken. Wanneer u hersendonor bent, doneert u na overlijden uw hersenen om bij te dragen aan wetenschappelijk onderzoek. Hiervoor registreert u zich bij de Nederlandse Hersenbank. Wanneer u orgaandonor bent, doneert u na overlijden organen en/of weefsels die getransplanteerd kunnen worden in patiënten. Hiervoor registreert u zich bij het Nationale Donorregister (https://www.donorregister.nl). Wanneer u orgaandonor bent, doneert u dus niet automatisch ook uw hersenen.
Hersendonatie via de Nederlandse Hersenbank draagt bij aan de ontwikkeling van betere behandelmethoden in de toekomst, en dus aan een betere kwaliteit van leven bij mensen met hersenziekten en hun naasten.
Door hersenonderzoek na overlijden kan er een nauwkeurige diagnose worden gesteld. Voor de uiteindelijke diagnose dient er in het hersenweefsel gekeken te worden. In sommige gevallen komt de diagnose die bij leven was gesteld niet overeen met de diagnose die na overlijden vastgesteld wordt. Daarom is het erg belangrijk dat er na overlijden in het hersenweefsel gekeken kan worden en er verder onderzoek naar neurologische en psychiatrische ziekten gedaan kan worden.
De Hersenbank wordt niet door zorgverzekeraars gefinancierd. Naast een beperkte bijdrage van de Koninklijke Nederlandse Academie der Wetenschappen (KNAW) heeft de Hersenbank donaties nodig. Deze komen van Stichting Vrienden van het Herseninstituut, subsidies, schenkingen en bijdragen die worden gevraagd van onderzoekers.
Alle kleine beetjes helpen, dus dit heeft zeker zin. Naast hersendonatie is het ook mogelijk om de Hersenbank te steunen in de vorm van een financiële bijdrage. De Nederlandse Hersenbank heeft geen winstoogmerk en donaties via Stichting Vrienden van het Herseninstituut zijn fiscaal aftrekbaar vanwege de ANBI status.
De ziekte van Alzheimer, MS, amyotrofische laterale sclerose (ALS), de ziekte van Parkinson, MSA, Narcolepsie, erfelijke neuro-ontwikkelingsstoornissen, familiaire dementie, de ziekte van Huntington, neurocoeliakie, encefalitis, het chronisch vermoeidheid syndroom (ME/CVS), Schizofrenie en/of psychosen, Bipolaire stoornis, Ernstige depressie, Obsessieve compulsieve stoornis, Posttraumatische stressstoornis, Autisme en Autismespectrumstoornissen, ADHD.
Doordat er vanaf de start van de Hersenbank hersenweefsel wordt verzameld van donoren met de ziekte van Alzheimer beschikken we al over veel weefsel met deze ziekte. We zijn wel op zoek naar (jonge) controledonoren, donoren met psychiatrische ziekten, multipele sclerose (MS), de ziekte van Huntington, het chronisch vermoeidheid syndroom (ME/CVS, multisysteem atrofie (MSA).
Binnen het Nederlands Herseninstituut lopen er verschillende onderzoeken middels onderzoeksgroepen. zoals onderzoek naar alzheimer via de Salta groep.
Dit artikel is gecheckt door prof. Dick Swaab
